Biografie

Het lot van Alexander Sealtiel en zijn vrouw Margaretha Davids.

Alexander Sealtiel was de eerstgeboren zoon uit het tweede huwelijk van zijn vader Benjamin Sealtiel met Sophia Booleman. Alexander werd op 12 Juni 1895 in Amsterdam geboren en was reiziger (vertegenwoordiger) en diamantslijper van beroep.  In 1897 werd zijn zusje Rachel geboren.  Zijn vader Benjamin Sealtiel overleed in 1902 op 47-jarige leeftijd. Zijn eerste vrouw, Rachel Dreese was al in 1892 overleden, hem achterlatend met vier kinderen, t.w. Jozef, Sara, Esther en Anna. Twee andere kinderen, Schoontje en Debora waren al eerder op jonge leeftijd overleden.

Het was heel waarschijnlijk dat na de dood van Benjamin Sealtiel, zijn tweede echtgenote Sophia Booleman in grote armoede achterbleef.  Vermoedelijk daarom werden Alexander in 1902 en zijn zus Rachel in 1903 ondergebracht in respectievelijk het Portugees Israelitisch JongensWeeshuis in de Jodenbreestraat 89 en in het Portugees Israelitisch Meisjes Weeshuis op de Nieuwe Prinsengracht 17, waar Alexander zo’n 10 jaar heeft verbleven en zijn zusje 12 jaar, voordat zij weer terugkeerden bij hun moeder.

Alexander Sealtiel vertrok in September 1926 naar Antwerpen, waar hij op 18 November 1926 in het Belgische Wilrijk in het huwelijk trad met de in op 21 October 1898 in Amsterdam geboren Margaretha Davids, een dochter van Marcus Davids en Henriette Pakkedrager. Het echtpaar bleef in Wilrijk tot 2 Augustus 1930; toen keerden zij weer terug in Amsterdam, waar zij in de Wakkerstraat 31 kwamen te wonen. Op 29 Mei 1937 vertrok het echtpaar Sealtiel naar de Van Speijkstraat 2 in Zandvoort, in October 1939 naar Bussum en December 1939 werd hun adres Waalstraat  115 hs in Amsterdam.

Op 3 October 1942 werden Alexander Sealtiel en zijn vrouw Margaretha Davids in Westerbork geregistreerd en op 5 October op transport gesteld naar Auschwitz.  Dit transport met 2012 gedeporteerden, bevatte tevens een eerste deel van de 10.000 mensen die afkomstig waren uit de Joodse Werkkampen, die alle op Jom Kipoer 3 October 1942 door de Duitsers gesloten werden en de Joodse dwangarbeiders naar Westerbork afvoerden. Maar niet bekend is of ook Alexander voordien in een Joods Werkkamp in Noord- of Oost Nederland tewerkgesteld was of dat hij samen met zijn vrouw tijdens de grootschalige razzia’s van begin October 1942 in Amsterdam werd gearresteerd en vanuit zijn huis in de Waalstraat naar Westerbork werd afgevoerd.

Het transport van 5 October 1942  was een z.g. “Kozel-transport”; de trein stopte onderweg in het plaatsje Kozel, gelegen ca. 80 km. westelijk van Auschwitz, waar 550 jongens en mannen tussen de 15 en 50 jaar oud gedwongen werden om de trein te verlaten om in de omliggende werkkampen van Auschwitz als dwangarbeiders tewerkgesteld te worden. Zij, die in de trein achterbleven werden verder naar Auschwitz vervoerd om bij aankomst aldaar te worden vermoord. Ook Margaretha Sealtiel-Davids trof dat lot: zij werd bij aankomst op 8 October 1942 onmiddellijk in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau vermoord.

Bij de groep van 550 mannen die uit de trein gehaald werden, behoorde ook Alexander Sealtiel.. Maar zoals pas in 2015 ontdekt werd, bleek hij uiteindelijk als Joodse dwangarbeider terecht te zijn gekomen in het “Reichs Autobahnlager Sankt Annaberg” in Opper Silezie in Polen. Na de oorlog was wél duidelijk dat hij de Sjoa niet had overleefd, maar niet waar, wanneer en onder welke omstandigheden hij om het leven was gekomen. Daarom werd na de oorlog op last van het Ministerie van Justitie in de gemeente Amsterdam een akte van overlijden voor Alexander Sealtiel opgemaakt, waarin zijn overlijden werd vastgesteld als op 31 Augustus 1943 in Midden Europa.

Echter bij een onderzoek in 2015 in Polen naar de slachtoffers van o.a. het Reichsautobahnlager "Sankt Annaberg” in Opper Silezie, zijn meerdere aktes van overlijden gevonden, waaronder ook die van Alexander Sealtiel. Daaruit is gebleken dat hij op 9 Januari 1943 in het Lager St. Annaberg om het leven is gekomen. Op de overlijdensakte worden “longontsteking links en algehele lichaamszwakte” als officiële doodsoorzaken vermeld. (Linksseitige Lungenentzündung und allgemeine Körperschwäche).

Bij de vaststelling van de overlijdensdatum van Alexander Sealtiel wordt echter de officiële Nederlandse datum van 31 Augustus 1943 in Midden Europa gehandhaafd, de juridische overlijdensdatum en plaats, door het Ministerie van Justitie vastgesteld.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Benjamin Sealtiel en Alexander Sealtiel archiefkaarten van Alexander Sealtiel en Margaretha Davids en de “bijzondere registers”voor Alexander Sealtiel en Rachel Sealtiel; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Alexander Sealtiel en Margaretha Davids; Overlijdensakte uit Amsterdam voor Alexander Sealtiel, nr. 322 d.d. 27-12-1951 uit A-reg. 91-fol.55v; de wikipedia website jodentransporten vanuit nederland.nl en Edward Haduch, Kedzierzyn-Kozle (Polen), de overlijdensakte van Alexander Sealtiel uit het Bevolkingsregister (Standesamt) Annaberg.

Alle rechten voorbehouden