Biografie

Het lot van David van Gelder, zijn vrouw Jetje Salomons en zijn kinderen Benjamin, Tallientje Saartje en Johanna.

David van Gelder, zoon van Benjamin van Gelder en Saartje Leman, trouwde op 12 Augustus 1924 in Avereest met Jetje Salomons, een dochter van Meijer Salomons en Tallechien Lezer. Het echtpaar woonde in Dedemsvaart waar David een slagerij had en waar hun drie kinderen werden geboren: Benjamin (Bennie), Tallientje Saartje (Tallie) en Johanna (Annie).

David van Gelder werd in September 1942 als dwangarbeider naar het Joodse werkkamp Conrad gestuurd bij Staphorst gestuurd. Echter op 3 October 1942 werden alle dwangarbeiders, waaronder ook David van Gelder, naar Westerbork gestuurd vanwaar hij op 23 October op transport gesteld werd naar Auschwitz.

Dit transport met 988 gedeporteerden, stopte in Kozel, gelegen ca. 80 km ten westen van Auschwitz, waar 170 jongens en mannen tussen 15 en 50 jaar werden gedwongen de trein te verlaten, om vervolgens als dwangarbeiders tewerk gesteld te worden in de omliggende satellietkampen van Auschwitz.  Degenen die in de trein achterbleven, werden verder vervoerd naar Auschwitz om daar te worden vermoord.

David van Gelder behoorde zeer waarschijnlijk tot de groep van 170 mannen, die in Kozel de trein moesten verlaten. Het is niet bekend waar en wanneer precies hij zijn leven heeft verloren maar de Nederlandse autoriteiten hebben na de oorlog een overlijdensakte voor David van Gelder laten opmaken in de Gemeente Avereest waarin zijn overlijdensdatum en plaats is vastgesteld als op 31 Maart 1944 in Midden Europa.

Gelijk met David van Gelder, kwamen ook zijn vrouw Jetje Salomons en zijn beide dochters in Westerbork en werden samen met hem op 23 October 1942 op transport gesteld naar Auschwitz. Na de stop in Kozel werden zij verder vervoerd naar Auschwitz en bij aankomst aldaar op 26 October 1942 werden Jetje Salomons, Tallientje Saartje en Johanna van Gelder onmiddellijk vermoord.

David’s zoon Benjamin echter was al op 18 Augustus 1942 afgevoerd naar  Westerbork waar hij een week later, op 24 Augustus gedeporteerd werd naar Auschwitz. Ook van Benjamin van Gelder is niet bekend wanneer hij precies zijn leven heeft verloren; daarom is na de oorlog op last van het Ministerie van Justitie een overlijdensakte voor hem opgemaakt in de Gemeente Avereest waarin zijn overlijdensdatum is vastgesteld als op 30 September 1942.

Bronnen o.a.: De Joodse Gemeenschap van Avereest, blz. 41-47, door Peter Makaske, uitgeverij Servo; Website wiewaswie.nl/Overlijdensakte David van Gelder, opgemaakt 18 Januari 1950 in de gemeente Avereest, nr. 10; website wiewaswie, overlijdens van Jetje Salomons, Benjamin, Johanna en Tallientje Saartje van Gelder; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van David van Gelder, Jetje van Gelder-Salomons, Benjamin, Tallientje Saartje en Johanne van Gelder en de wikipedialijst van Jodentransporten vanuit Nederland.

Alle rechten voorbehouden