Biografie

Over Barend Wurms en zijn vrouw Schoontje van den Berg.

Barend Wurms, zoon van Meijer Wurms en Judith Waas, trouwde in Amsterdam op 19 Februari 1896 met Schoontje van den Berg, een dochter van Leendert van den Berg en Marianne Koord. Het echtpaar woonde in de Valkenburgerstraat in Amsterdam, waar zij verschillende keren verhuisden naar een ander huisnummer. Ook hebben zij van 1903 tot 1909 in de Foeliedwarsstraat gewoond, maar daarna weer terugverhuisd naar de Valkenburgerstraat.

Barend en Schoontje kregen samen vijf kinderen; twee keer een zoon die zij Meijer noemden, maar die beiden op jonge leeftijd zijn overleden en zijn begraven op de Joodse Begraafplaats Zeeburg in Amsterdam. Verder kregen zij in 1898 een zoon Leendert, in 1900 een dochter Judith en in 1909 een dochter Marianna, die allen in de Sjoa zijn vermoord: Leendert Wurms is met zijn vrouw Henriette de Hond en zoon Barend met Konvooi  XIII vanuit Mechelen naar Auschwitz gedeporteerd; Judith Wurms werd met haar man Abraham Rootveld en dochter Sientje met Konvooi XV van Mechelen naar Auschwitz gedeporteerd en Marianna Wurms, haar man Gompert van der Woude en hun vier kinderen zijn op 8 Juni 1943 op transport gesteld vanuit Vught via Westerbork naar Sobibor. 

Barend Wurms was schijvenschuurder van beroep en hij besloot met zijn gezin naar Antwerpen te gaan, waar hij op 22 April 1924 een aanvraag deed bij Gouverneur van de Provincie Antwerpen om zich te mogen vestigen en voor eigen rekening in zijn onderhoud te gaan voorzien. In October 1923 was hij met zijn gezin al naar Antwerpen verhuisd en woonde daar in de Statiestraat 15.

Ten tijde van hun verblijf in Belgie, woonde het gezin op diverse plaatsen en adressen: vanaf 11 October tot 7 November 1923 woonden zij kort in Berchem. Van 7 November 1923 tot 16 Maart 1929 in de Van Immerseelstraat 11 in Antwerpen; van 16 Maart 1929 tot 30 April 1931 in de Amethiststraat 27 en vervolgens nog een paar maanden in de Raafstraat 6 in Antwerpen. Daarna verhuisde Barend Wurms met zijn vrouw Schoontje van den Berg naar Brussel Zuid, waar zij woonden in de Fortstraat 8 in Sint Gillis.

Barend Wurms en zijn vrouw Schoontje zijn op 12 September 1942 met Konvooi IX vanuit Mechelen naar Auschwitz gedeporteerd. Het Memoriaal van de deportatie der Belgische Joden schrijft hierover onder meer: dit transport bestaat uit 1000 personen, waaronder 228 kinderen. De lijst ervan wordt aangevat na de Brusselse razzia tijdens de nacht van 3 op 4 September en bestaat geheel uit aangehouden personen. Het oproepsysteem is definitief achterhaald. Het gemiddelde aantal inschrijvingen in Mechelen heeft het laagste niveau bereikt tussen 5 en 10 September: slechts 26 personen per dag. Het konvooi kan toch voltooid worden op 11 September dankzij de Jodenrazzia in Noord Frankrijk, diezelfde dag. De militaire politie die de razzia uitvoert, levert 516 Joden uit aan het verzamelkamp Mechelen.

Het 9e konvooi arriveert in Auschwitz op 14 September 1942 na nog een stop in Kozel, waarbij 288 mannen werden geselecteerd voor dwangarbeid in de omliggende kampen. Bij aankomst in Auschwitz worden nogmaals 210 personen "goedgekeurd" voor dwangarbeid in het kamp. Minstens 502 personen worden onmiddellijk na aankomst vergast.

Mede gezien de leeftijden van Barend Wurms (70 jaar) en zijn vrouw Schoontje van den Berg (72 jaar) is het vrijwel zeker dat beiden bij aankomst op 14 September 1942 tot de groep behoorden die onmiddellijk werden vermoord. Echter de Belgische autoriteiten hebben hun beider overlijdensdatum gelijkgesteld met de vertrekdatum van het 9e konvooi: 12 September 1942.

Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Barend Wurms; het Antwerps Vreemdelingen dossier nr. 175136, image 722-734 en het Memoriaal van de deportatie der Belgische Joden, o.a. blz. 25.

 

 

Alle rechten voorbehouden